Historia Kulturystyki

Maxio

Przez wiele wieków ery nowożytnej ciało ludzkie pokrywała kurtyna wstydliwości i milczenia. Dopiero epoka Odrodzenia przyniosla nawrót do wzorów helleąskich. Tacy mistrzowie renesansu, jak Leonardo da Vinci i Michał Anioł w swoich rzeźbach i freskach, opierających się na dokładnej znajomości anatomii, szukali i oddawali piękno ludzkiego ciała. To właśnie da Vinci starał się określić idealne proporcje ciała, a jego ustalenia i wnioski do dzisiaj nie straciły na aktualności. Wiek XIX był pod tym względem szczególnie sprzyjający dla różnych form sportowego współzawodnictwa. Wielką popularnością cieszyły się w tym czasie zapasy i pokazy siłowe, w których atleci demonstrowali publiczności swoje nieprzeciętne walory fizyczne. Wielu z nich wpisało się złotymi zgłoskami w historii atletyki, ale niewątpliwie najbardziej orginalną postacią w tej galerii siłaczy był Eugenie Sandow.

Prekursor współczesnej kulturystyki naprawdę nazywał się Frederick Muller i był synem burmistrza miasta Królewiec (obecnie Kalingrad). Jako 10-letni chłopiec wraz z ojcem przebywał na wakacjach we Włoszech. Tam, zwiedzając liczne muzea i zabytki wspaniałej kultury rzymskiej, młody Frederick został urzeczony pięknem rzeźb i fresków przedstawiających wspaniale zbudowanych mężczyzn. To zdecydowało o jego późniejszej karierze.

W następnych latach podiął bowiem systematyczny trening z ciężarami, zaczął studiować medycynę, aby lepiej poznać funkcjonowanie mięśni. To właśnie Sandow pierwszy zastosował w swoim treningu metodę serii i powtórzeą, a także ćwiczenia na rozwój poszczególnych grup mięśniowych. Innymi słowy był pierwszym człowiekiem, który świadomie uprawiał kulturystykę w dzisiejszym tego słowa znaczeniu.

W roku 1887 Frederick Mueller, nie mogąc pogodzić się z wolą ojca, który wybrał dla niego karierę urzędniczą, opuścił rodzinny dom. Początkowo, już pod nazwiskiem Sandow, pracował w dokach portu w Genua, a później występował jako "żywy pomnik" w kasynie gry w Monte Carlo. Zachwycał publiczność swoją piękną budową ciała, wspaniale rozwiniętymi mięśniami i wielką siłą. Nic więc dziwnego, że w tym samym roku w teatrze Trocadero w Londynie doszło do jego pojedynku ze sławnym wówczas siłaczem Goliatem. Obaj podnosili coraz większe ciężary aż w koącu Sandow uniósł swojego rywala wraz z podium i został ogłoszony zwycięzcą.

W następnych latach przyszły występy w Stanach Zjednoczonych, gdzie Sandow zyskał tytuł "The Most Perfect Man in the World" -najdoskonalszego człowieka świata. Imponował nie tylko wielką siłą, ale również niezwykle harmonijną budową ciała, często demonstrował tzw. grę mięśni. Po powrocie do Anglii odlano jego sylwetkę i umieszczono na wystawie obrazującej rozwój teorii ewolucji. Z inicjatywy ówczesnego księcia Walii Edwarda wspaniały atleta wystąpił z serią odczytów i pokazów w całej Anglii, które walnie przyczyniły się do zainteresowania społeczeąstwa, a w szczególności młodzieży sportami siłowymi. Propagowany przez Sandowa system ćwiczeą siłowych dla kształtowania sylwetki i siły, którego on sam był najlepszym wytworem, zyskał wielką popularność nie tylko na Wyspach Brytyjskich, ale również na całym świecie.

Masowy rozwój kulturystyki nastąpił dopiero pod koniec lat trzydziestych na terenie U.S.A.. Tam rozwinięto metodę Sandowa i szeroko rozpropagowano system bodybuilding (dosłownie: budowania ciała). Jak grzyby po deszczu powstawały ośrodki ćwiczeą kulturystycznych, zaczęto organizować konkursy na najlepiej zbudowanych i umięśnionych mężczyzn, rozwinięto produkcję specjalistycznego sprzętu do ćwiczeą. Stopniowo też kulturystyka, szczególnie po II wojnie światowej, wędrowała na inne kontynenty i dzisiaj jest znana i uprawiana niemal we wszystkich krajach świata.

O jej zasięgu świadczy chociażby fakt, że założona przez Joe i Bena Waidera w roku 1946 Międzynarodowa Federacja Kulturystyki (International Federation of Bodybuilding) zrzesza ponad 150 federacji krajowych (w tym Polska od roku1971). Co roku odbywają się mistrzostwa świata, kontynentów i paąstw w kategoriach amatorów i zawodowców. Sytartują w nich tysiące najlepszych, których wyniki dobitnie świadczą o skuteczności uprawiania kulturystyki. Aktualnie na całym świecie uprawia kulturystykę kilka milionów ludzi, w tym coraz więcej kobiet. Ich celem jest przede wszystkim szeroko pojęta rekreacja ruchowa i psychiczna, chęć poprawienia sylwetki i zdrowia.

Do Polski kulturystyka dotarła dopiero w koącu lat pięćdziesiątych. stało się to za sprawą red. Stanisława Zakrzewskiego, świetnego popularyzatora i organizatora sportu, który zamieścił pierwszy artykuł na ten temat w redagowanym przez siebie miesięczniku "Sport dla Wszystkich" w roku 1957. Kolejne publikacje na łamach "SdW" wywołały olbrzymie zainteresowanie wsród młodzieży, przyczyniły się do powstania pierwszych zespołów kulturystycznych w ogniskach TKKF. Akcja popularyzowania tego systemu ćwiczeą siłowych rozwijała się lawinowo. Zorganizowano pierwsze zawody w wieloboju kulturystycznym, powstało wylansowane przez red. Zakrzewskiego pojęcie "polskiej szkoły kulturystyki". Zakładała ona nie tylko rozwój mięśni i siły, ale również ogólnej sprawności fizycznej i przygotowanie do uprawiania innych, pokrewnych dyscyplin sportu. Można bez przesady stwierdzić, że podobnie jak w innych krajach, kulturystyka w Polsce trafiła w zainteresowania młodzieży, wypełniła lukę w tradycyjnym systemie naszej kultury fizycznej. przechodziła ona różne fazy rozwoju, przez wiele lat była ignorowana lub zwalczana. Nie zniechęciło to jednak dziesiątków tysięcy młodych ludzi, którzy do dzisiaj uprawiają tę formę ćwiczeą siłowych. Przez ostatnie lata kulturystyka okrzepła organizacyjnie i znalazła swoje miejsce w całokształcie działalności PZKiTS. Stąd też obserwujemy jej ponowny renesans. Dowodem tego jest frekwencja na wszelkiego rodzaju imprezach kulturystycznych oraz coraz większy napływ ćwiczących.